چگونه فسخ مبایعه نامه را انجام دهیم؟

فسخ مبایعه نامه دلایل مختلفی دارد

آیا تا به حال برای معامله ای مبایعه نامه اي تنظیم کرده اید؟ آیا با قوانین تنظیم مبایعه نامه آشنایی دارید؟ فسخ مبایعه نامه چگونه انجام می شود؟ این ها تنها می توانند چند سوال در مورد مبایعه نامه باشند که ممکن است بسیاری از افراد با آن سر وکار داشته باشند. در این نوشتار ما قصد داریم در مورد فسخ مبایعه نامه توضیحاتی ارائه دهیم. اینکه انواع خیاراتی که در فسخ کردن مبایعه نامه کاربرد دارد و اینکه این اصطلاح حقوقی در واقع به چه چیزی گفته می شود. فسخ مبایعه نامه به این صورت است که عقد بین طرفین بهم زده می شود که البته این کار با اجازه قانون انجام می گیرد. هر عقد و قراردادی که میان طرفین یک معامله منعقد می شود، طرفین را به مفاد قرارداد پایبند می کند، در نتیجه این موضوع باعث می شود که طرفین هیچ کدام بدون رضایت شخص دیگر نمی توانند عقد را بر هم زنند. این مورد را ماده 219 به طور کامل بدون شرح توضیح داده است که : ” عقودی که بر طبق قانون واقع شده بین طرفین عقد و قائم مقام آن ها، لازم الاجرا و صحیح است، مگر اینکه به رضای طرفین یا به علت قانونی فسخ شود.” طبق این ماده قانونی به صورت اختیاری نمی توان این عقد رسمی را بر هم زد و یا آن را باطل کرد. فسخ این عقد می تواند بنا بر دلایل مختلفی که مرجع قانونی تشخیص دهد، انجام بگیرد. در فسخ مبایعه نامه اثر آن نسبت به آینده انجام می شود. برای مثال اگر فردی که مال خود را به دیگری فروخته است، معامله را فسخ کند یا معامله به هر دلیلی فسخ شود باید تمام منافع خریدار اولیه را پرداخت کند یا خسارت های او را جبران نماید. در نظر داشته باشید که به حق فسخ مبایعه نامه در قانون، خیار فسخ می گویند. در ادامه با انواع خیار فسخ بیشتر آشنا می شویم.

انواع خیار فسخ مبایعه نامه

خیار که در اصطلاحات حقوقی بسیار کاربرد دارد به معنی اختیار است. این اختیار به این معنی است که فرد در فسخ معامله، آن را دارا می باشد. برای مثال فردی از طرف دیگر معامله کالا یا محصولی را خریداری کرده و قرارداد با این اصل منعقد شده است که خریدار دارای اختیار است که در صورت عیب یا مشکل تا مدت زمان مشخص یا کارکرد معلوم معامله را فسخ نماید. این اختیار، به نام خیار عیب معامله شناخته می شود. این خیار مختص خریدار نیست و فروشنده هم می تواند معامله را بر هم بزند. در ادامه به توضیح این خیارات از دیدگاه قانونی می پردازیم.

خیار عیب: ماده 422 قانون مدنی می گوید که : ” اگر بعد از معامله معلوم شود که کالا با موضوع دارای عیب بوده مشتری در پذیرفتن کالا معیوب با گرفتن ارش یا فسخ معامله مختار است. ” عیبی که در محصول بروز می کند، باید به صورتی باشد که ارزش آن را کاهش دهد تا بتوان معامله را فسخ کرد. قانونگذار در این ماده دو راه حل برای جبران خسارت در نظر گرفته است که طبق این ماده یکی فسخ معامله و دیگری ارش است. ارش به این معنی است که تفاوت کالای سالم و کالای معیوب به خریدار پرداخت شود. در ماده 427 قانون مدنی در مورد نحوه چگونگی محاسبه ارش توضیح داده شده است.

خیار تخلف از شرط: اگر فروشنده یا خریدار شرط کنند که کاری انجام دهند یا مالی را که پرداخت می کند دارای ویژگی های مشخصی باشد ولی از آن سر باز زند، و به شرط پایبند نباشند طبق حدودی که قانون مشخص کرده است، می توانند معامله را فسخ کنند. در ماده های 234 تا 245 قانون مدنی، به صورت کامل در مورد خیار تخلف از شرط توضیح داده شده است.

خیار تدلیس: تدلیس به معنای فریب است. خیار تدلیس در معامله به این معنی است که اگر يکي از طرفین معامله کاری کند که طرف دیگر برای انجام معامله فریب بخورد، فرد فریب خورده می تواند معامله را فسخ نماید. در این خیار نیز هر کدام از طرفین با اثبات مدعای خود می توانند مبایعه نامه را فسخ نمایند.

خیار تاخیر ثمن: این خیار در واقع برای فروشنده در نظر گرفته شده است. از لحاظ قانونی اگر خریدار ثمن معامله را به مدت سه روز پرداخت نکند، فروشنده می تواند اقدام به فسخ مبایعه نامه نماید. از طرفی فروشنده این اختیار را دارد که کالا یا محصول فروخته شده به خریدار را، به وی تحویل ندهد.

خیار مجلس: این خیار برای زمانی است که طرفین می توانند تا پیش از منعقد شدن قرارداد از انجام معامله پشیمان بشوند. این خیار در واقع برای وقتی است که دو طرف در همان زمان کنار هم باشند و هنوز جدا نشده اند که می توانند معامله را فسخ نمایند.

 خیار غبن: این خیار را طرفین معامله نیز می توانند داشته باشند به این صورت که اگر یکی از طرفین معامله به میزان زیادی متحمل خسارت شود، می تواند اقدام به فسخ مبایعه نامه کند. در فرهنگ لغات، غبن به معنی ضرر و زیان است.

در مبایعه نامه و فسخ آن این نکات را مد نظر قرار دهید

برای تنظیم یک مبایعه نامه یا فسخ آن، به مدارک شناسایی طرفین نیاز هست، زیرا در دفاتر اسناد رسمی باید احراز هویت انجام بگیرد که امروزه کاملا به صورت مکانیزه است. یکی دیگر از مدارکی که باید در تنظیم یا فسخ مبایعه نامه موجود باشد، اسناد و البته قرارداد های مربوط به معامله است.

در صورتی می توان فسخ قرارداد را انجام داد که در آن حق فسخ مبایعه نامه پیش بینی شود. طبق قرارداد می توانید نسبت به فسخ مبایعه نامه اقدام نمایید.

تمامی موارد مربوط به فسخ قرارداد که طرفین می توانند یک عقد را باطل کنند در ماده 396 قانون مدنی ذکر شده است. در این ماده قانونی در مورد فسخ مبایعه نامه و اینکه در چه مواردی فروشنده یا خریدار می توانند این کار را انجام دهند، توضیحاتی ارائه شده است.

در مورد شرایط فسخ مبایعه نامه می توان به موارد زیر اشاره کرد:

موارد فسخ مبایعه نامه نباید در قرارداد ساقط شده باشد.

صاحب اختیار فسخ نباید از فسخ انصراف دهد، البته این برای زمانی است که حق فسخ مبایعه نامه تحقق پیدا کرده باشد.

صاحب حق فسخ می تواند با ارسال اظهار نامه طرف دیگر معامله را از فسخ مبایعه نامه مطلع کند.

اگر یکی از طرفین از فسخ مبایعه نامه سر باز زند، این مورد از طریق مراجع حقوقی و دادگاه قابل پیگیری و اجرایی شدن است.