عسر و حرج

یکی از راه هایی که زن می تواند با استناد به آن درخواست طلاق دهد عسر و حرج می باشد. در این مقاله که شما همراهان عزیز در حال مطالعه آن هستید برایتان از صفر تا صد عسر و حرج گفته ایم پیشنهاد می کنیم جهت آشنایی کامل با بحث عسر و حرج این مطلب را تا انتها مطالعه نمایید و در صورت داشتن هرگونه سوال می توانید با شماره 09122724813 تماس حاصل نمایید.

منظور از حرج چیست؟

معنی کلمه حرج در لغت به معنای تنگی و فشار می باشد.

منظور از عسر چیست؟

معنی کلمه عسر در لغت  صعوبت، مشقّت و شدت می باشد.

عسر و حرج چیست؟

مطابق با ماده 1130قانون مدنی: عسر و حرج وضعیتی است که ادامه زندگی را برای زوجه با مشقت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد که در این صورت زن حق تقاضای طلاق دارد.

موارد عسر و حرج طبق قانون مدنی:

1.  ترک زندگی خانوادگی توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالی و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.
2. اعتیاد زوج به یکی از انواع مواد مخدر و یا ابتلا وی به مشروبات الکلی که به اساس زندگی خانوادگی خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وی به ترک آن در مدتی که به تشخیص پزشک برای ترک اعتیاد لازم بوده است.
3.  محکومیت قطعی زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.
4.  ضرب و شتم یا هرگونه سوءرفتار مستمر زوج که عرفاً با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.
5. ابتلای زوج به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر عارضه‌ی صعب‌العلاج دیگری که زندگی مشترک را مختل نماید.

موارد عسر و حرج برگرفته از 3 عامل طبیعی-خارجی و شخصی دانست:

عوامل طبیعى یا حقیقى:

• اعتیاد که با تغییر وضعیت طبیعى و ارگانیکى شخص، جسم و روح او را تغییر داده و شرایط بنیادین زمان عقد را از بین برد.
• عقیم بودن مرد
• جلوگیرى از بچه دار شدن، به گونه ای که مرد به صورت غیرمنطقى مانع از بچه دار شدن زن مى گردد.

عوامل خارجى و واقعى:

• حبس طولانى
• غیبت طولانى و ترک خانواده

عوامل شخصى:

• استنکاف از پرداخت نفقه؛ اگر مردی طبق ماده ۱۱۲۹ قانون مدنى مرتکب ترک انفاق گردد، زن به استناد این ماده مى تواند، از دادگاه تقاضاى طلاق نماید.
• سوء معاشرت
• زناشویى غیرمتعارف
• اکراه شدید
• اختلاف سنى زیاد
• ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول
• جنون در صورتى که از موارد فسخ نباشد
• عدم رعایت شغل متناسب با حیثیت خانوادگى زوجه
• عقیم بودن مرد و بچه دار نشدن در طول ۵ سال و دهها یا صدها مورد دیگر مى تواند از مصادیق عسر و حرج به حساب آید.

رویه دادگاه برای بررسی عسر و حرج زن:

رویه دادگاه در این مورد، وضعیت در حال حاضر زوجه می باشد و زوجه باید هنگام تقدیم دادخواست به دادگاه در وضعیت عسر و حرج، سختی و مشقت غیر قابل تحمل  باشد.

مراحل طرح دعوا علیه شوهر در طلاق به دلیل عسر و حرج:

• تقدیم دادخواست از طریق دفاتر خدمات قضایی
• تعیین شعبه توسط دادگاه
• صدور رای و اجرای آن

ماده ۵۳ قانون حمایت خانواده مقرر می‌دارد:

«هرکس با داشتن استطاعت مالی، نفقه زن خود را در صورت تمکین او ندهد یا از تأدیه نفقه سایر اشخاص واجب النفقه امتناع کند به حبس تعزیری درجه شش (بیش از شش ماه تا دو سال) محکوم می‌شود. تعقیب کیفری منوط به شکایت شاکی خصوصی است و درصورت گذشت وی از شکایت در هر زمان تعقیب جزائی یا اجرای مجازات موقوف می‌شود.» این زن می‌تواند علیه شوهر، با عنوان ترک نفقه، دادخواست حقوقی نیز ارائه دهد که آن‌گاه دادگاه متناسب با شان و شئون مرد و توانایی مالی‌اش، برای زن نفقه تعیین می‌کند که اگر مرد به حکم دادگاه تن ندهد، حق طلاق برای زن ایجاد می‌شود. پیشنهاد می شود این مطالب را نیز بخوانید: طلاق از طرف زن وکیل طلاق توافقی حق طلاق چیست؟ دادخواست طلاق توافقی غایب مفقودالاثر وکیل در نارمک

وقتی غیبت مرد طولانی می‌شود:

اگر مجهول‌المکان شدن مرد طولانی شود و زن این موضوع را در دادگاه اثبات کند، هم می‌تواند از حق طلاق استفاده کند و هم دعاوی علیه شوهر را به‌طور غیابی مطرح کند و بدون حضور مرد از دادگاه رای بگیرد. در قانون، زمان معینی تعیین شده است که اگر در آن مدت زن هیچ اطلاعی از شوهر خود نداشته باشد، مرد مفقودالاثر به حساب می‌آید. برابر قوانین، این مدت زمان ۴ سال است. اگر این ۴ سال تمام شود و خبری از مرد نشود، زن می‌تواند تقاضای طلاق کند.

مهریه در طلاق عسر و حرج:

در واقع عسر وحرج حق دریافت مهریه را سلب نمی کند اما ممکن است تصور شود که وقتی زن با ادعای عسر و حرج از شوهر خود جدا شود مهریه ای دریافت نخواهد کرد در صورتی که این گونه نیست و چنین طلاقی حق دریافت مهریه را از زن سلب نمی کند بلکه او می تواند ضمن طلاق همه حق و حقوق خود را از جمله مهریه ، نفقه، اجرت المثل را نیز دریافت کند.

عسر و حرج در دوران عقد:

موضوع عسر و حرج به تنهایی برای عقد دائم صدق نمی کند بلکه در مواردی که زوجین ازدواج موقت را انتخاب میکنند صدق می کند. بنابراین هنگامی که ادامه این زندگی برای زوجه همراه با سختی و مشقت باشد و او بتواند این موضوع را در دادگاه اثبات کند قاضی دادگاه با حکم و اجبار زوج مدت باقی مانده زوجیت را منحل و در نهایت با انحلال زوجیت و قطع مدت باقی مانده از ازدواج موقت رای طلاق را صادر خواهد نمود.

عسر و حرج در ازدواج موقت:

چگونگی اثبات عسر و حرج:

موارد عسر و حرج از طریق شهادت شهود یا اقرار زوج و سایر دلایل و مدارک محکمه پسند مثل آزمایش پزشکی قانونی ، پرونده پرشکی ، متن پیامک ، آرای دادگاه های دیگر و… قابل اثبات است.