اثبات زوجیت: اگر زن و یا مردی نسبت به رابطه زوجیت خود ادعایی دارند باید آن را با دلایلی قوی و محکم به اثبات برساند. حمیدرضا برادران ابراهیمی وکیل پایه یک دادگستری در این مقاله به بررسی ابعاد حقوقی اثبات زوجیت و چگونگی اثبات آن پرداخته است تا انتهای این مطلب همراه باشید و در صورت داشتن هرگونه سوال در این حوزه آن را در قالب کامنت بیان کرده تا به آن پاسخ داده شود و یا با شماره 09122724813 تماس حاصل نمایید.
دعوای اثبات زوجیت چیست؟
دادخواست دعوی اثبات زوجیت زمانی مطرح می‌شود که خانم یا آقا بعد از ازدواج اعم از دائم یا موقت، هرگونه رابطه زوجیت را انکار می‌نمایند. در این خصوص هر فردی که مدعی وجود رابطه زوجیت و عقد نکاح باشد، می بایست آن را در دادگاه خانواده با ارسال دادخواست ثابت نماید. عقد نکاح نیز مانند سایر عقود و قراردادها برای زن و شوهر حقوق و تکالیفی را ایجاد می‌نماید و نیز آثار و شرایطی را که هم واجد جنبه مالی و هم غیر مالی بوده را به همراه دارد.
راه های اثبات زوجیت در دادگاه:
1-اقرار
2-شهادت شهود
3-سند یا مدرک
4-علم قاضی
5-قسم
اثبات زوجیت در صورت فوت زوج:
اثبات رابطه زوجیت از دعاوی خانوادگی می باشد که مدعی باید با توجه به قوانین و مقررات دادخواست تنظیم و به دادگاه خانواده تقدیم نماید. در تنظیم دادخواست مواردی از جمله این که خوانده دعوی در قید حیات می باشد و یا فوت نموده است و این که در زمان انعقاد عقد نکاح، شاهدی وجود داشته است و یا فیلم مربوط به وقوع عقد ازدواج موجود باشد و یا خیر می‌تواند متفاوت باشد. در نتیجه در حالتی که در حضور شهود، عقد ازدواج دائم صورت گرفته باشد اما شوهر آن را ثبت ننماید و فوت کند در این صورت، زوجه می بایست به عنوان مدعی زوجیت علاوه بر این که وراث متوفی را به عنوان خوانده طرف دعوی قرار داده ، دلایل و مدارک درخواست خود را نیز ارائه نماید.
مجازات انکار و رد رابطه زوجیت توسط هر یک از طرفین عقد نکاح:
زمانی که زن یا شوهر، به هر علتی در دادگاه ، منکر وجود رابطه زوجیت گردد، و اثبات گردد که این انکار بی اساس و کذب بوده است، مطابق ماده 52 قانون حمایت خانواده انکارکننده (مرتکب) به حبس تعزیری درجه ۶ (حبس بیش از ۶ ماه تا ۲ سال) و یا جزای نقدی درجه ۶ (جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال) محکوم می‌شود و همچنین طبق ماده مذکور حتی در مواردی که قائم مقام اشخاص مذکور نیز که از وجود رابطه زوجیت آگاهی دارند، آن را در دادگاه خانواده انکار کنند مجازات مقرر در نظر گرفته شده است.
پیشنهاد می کنیم این مطالب را بخوانید و با دوستان خود به اشتراک بگذارید:
راه های پیشگیری از انکار و رد زوجیت:
برای پیشگیری از این مشکل بهترین راه این می باشد که عقد نکاح در همان زمان انعقاد، در یکی از دفاتر رسمی ازدواج ثبت گردد. شایان ذکر است که ثبت ازدواج از جمله وظایف شوهر بوده و چنانچه مردی علی رغم گذشتن مدت زمان یک ماه از وقوع عقد ازدواج، از ثبت آن در دفاتر رسمی خودداری نماید، مطابق ماده 49 قانون حمایت از خانواده به حبس تعزیری درجه ۷ (یعنی حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه) و یا جزای نقدی درجه ۵ (یعنی جزای نقدی از هشتاد میلیون ریال تا یکصد و هشتاد میلیون ریال) محکوم می‌شود.
اگر امکان دسترسی به دفاتر اسناد رسمی وجود نداشته است و یا موارد اضطراری و استثنایی که عقد ازدواج به صورت شرعی محقق می شود، حتما باید مراتب طی صورت جلسه ای درج شود و عاقد و شهود نیز در صورتی که در مجلس عقد حضور دارند باید آن را امضا کنند و تا جایی که امکان داشته می بایست ایجاب و قبول، میزان مهریه و… در حضور شهود صورت گیرد. زیرا که شهود می‌توانند نسبت به وقوع عقد نکاح شهادت دهند. باید در نظر داشت که شهادت شهود با رعایت شرایط و ضوابط مقرر در قوانین ازجمله دلایل برای اثبات زوجیت می باشد.
مدارک لازم جهت اثبات زوجیت توسط طرفین عقد نکاح:
هر یک از زن و شوهر که مدعی وجود زوجیت است، ضمن ارائه دادخواست به دادگاه خانواده، می‌تواند دلایل و مدارک خود را در دادخواست ذکر کند.
از جمله مدارک لازم برای اقامه دعوای اثبات رابطه ی زوجیت، عبارت است از:
- سند نکاح (سند عادی اعم از صورتجلسه یا اقرار خواننده)
- استماع شهادت شهود و مطلعین از این امر
- درخواست کارشناس
- در خواست تحقیقات محلی
- درخواست استعلام از مراجع مربوطه
- قسم
- و سایر دلایل و ظواهر و شواهد مانند معاشرت و سکونت در منزل مشترک و…
مرجع صالح جهت رسیدگی به دعوی اثبات زوجیت:
مطابق با قوانین و مقررات مربوط به حمایت خانواده مصوب 1391 رسیدگی به دعوای اثبات زوجیت در صلاحیت ذاتی دادگاه خانواده صالح قرار دارد. طبق تبصره یک و دو ماده یک قانون حمایت از خانواده ، دادگاه خانواده به منظور رسیدگی به امور و دعاوی خانوادگی، در اکثر شهرستان ها تشکیل شده است.
البته در شهرستان هایی که دادگاه خانواده هنوز تشکیل نشده است، «دادگاه عمومی حقوقی» مستقر در آن محل، به دعاوی خانوادگی رسیدگی می‌نماید. و در خصوص بخش هایی که در آن ها دادگاه خانواده تشکیل نگردیده است، دادگاه بخش مستقر در آن محل، با رعایت قانون حمایت خانواده به دعاوی خانوادگی رسیدگی می‌کنند.
