خرید و فروش ملک اوقافی، یکی از انواع روش خرید و فروش خانه میباشد که از نظر قانونی اشکالی ندارد ولی سند این نوع از املاک با سندهای املاک غیر اوقافی متفاوت هستند در زمینههای مختلفی که در این مقاله به این موضوع، میپردازیم و با نحوه نقل و انتقال و خرید و فروش این نوع املاک نیز آشنا میشویم؛ به طور کلی باید بدانید که املاک اوقافی یا همان وقفی، به املاکی اشاره دارد که در اختیار اداره اوقاف بوده و این ارگان با توجه به موارد شرعی و قانونی درباره املاک اوقافی، این املاک را به صورت 99 ساله اجاره میدهد که با توجه به این نوع قرارداد، در این مقاله به موضوع خرید و فروش ملک وقفی میپردازیم، پس تا انتهای مقاله با وکیل ابراهیمی همراه باشید.
منظور از ملک اوقافی چیست؟
املاک وقفی، اشاره به ملکهایی دارد که تحت نظر اداره اوقاف هستند و این سازمان با توجه به قانون و شرع تصمیماتی درباره این املاک میگیرد؛ با توجه به این که املاک اوقافی به دو نوع هستند، اداره اوقاف میتواند در شرایطی این املاک را به صورت قراردادهای 99 ساله به شخص ثالثی که به عنوان خریدار میباشد، واگذار نماید تا این فرد در مدت مشخص شده با پرداخت اقساط بتواند از زمینهای وقفی استفاده نماید؛ بد نیست بدانید که املاک اوقافی نیز مانند سایر ملکها دارای سند هستند ولی این اسناد که به اسم سند اوقافی نیز شناخته میشود، با سندهای معمول متفاوت هستند که در ادامه به این موضوع نیز میپردازیم.چند نوع املاک اوقافی وجود دارد؟
یکی از نکات مهم که باید درباره املاک اوقافی بدانید، وجود دو نوع ملک اوقافی است که شرایط متفاوتی با هم دارند و نمیتوان زمین هر نوع ملک اوقافی را به شخص ثالثی واگذار کرد تا در آن ساخت و ساز انجام دهد و باید با توجه به هدف زمین وقف شده، اقدام به ساخت سازه مشخص شده نمود؛ فارغ از موضوعات گفته شده، املاک اوقافی به دو نوع املاک اوقافی عام و املاک اوقافی خاص تقسیم بندی میشوند که تعیین و تکلیف برای هر کدام، همانطور که گفته شده، متفاوت از دیگری است.تفاوت سند ملک اوقافی و سند ملک شخصی
همانطور که گفته شد، املاک اوقافی دارای سند هستند ولی این سند با سندهای املاک شخصی در فاکتورهای مختلف متفاوت میباشد که شاید مهمترین تفاوت آن را بتوان مستأجر بودن خریدار در املاک اوقافی حتی با خرید ملک وقفی دانست به این دلیل که مال وقفی را نمیتوان به صورت شخصی فروخت و باید از آن در راستای منافع عمومی استفاده نمود؛ به علاوه نحوه تنظیم سند ملک اوقافی نیز با نحوه تنظیم سند ملک شخصی متفاوت میباشد به این شکل که در اسناد اوقافی خریدار دارای شش دانگ از اعیان میباشد در حالی که در اسناد رسمی برای املاک شخصی، خریدار دارای شش دانگ از عرصه و اعیان میباشد. با توجه به موارد گفته شده باید بدانید که منظور از عرصه، اشاره به زمین و منظور از اعیان اشاره به ساختمان داخل ملک دارد بدین معنی که شما در خرید ملک اوقافی، فقط مالک ملک ساخته شده در زمین هستید و زمین مذکور برای شما نبوده و تحت اختیار اداره اوقاف است؛ به علاوه باید بدانید که شما بدون مجوز رسمی اداره اوقاف نمیتوانید ملک خود را رهن، اجازه دهید یا در آن ساخت و ساز انجام دهید و فقط با تاییده رسمی اداره اوقاف میتوانید، اعمال ذکر شده را انجام دهید.شرایط خرید و فروش ملک اوقافی
با توجه به این که در قانون، انتقال املاک اوقافی صحیح نیست، حتماً برای شما هم سؤال است نحوه و شرایط خرید و فروش املاک وقفی به چه شکل است که در ادامه به استثنات مربوط به خرید و فروش املاک اوقافی میپردازیم تا بدانید در این شرایط میتوان اقدام به خرید و فروش ملک اوقافی نمود.- در صورتی که ملک خراب شود یا احتمال خرابی وجود داشته باشد و کسی حاضر با عمران ملک نداشته باشد
پرداخت اجاره ملک اوقافی به عهده کیست؟
با توجه به معنی املاک اوقافی باید گفت که شما هیچ زمان مالک زمین ملک خود نیستید و باید اجاره بهای آن را پرداخت نماید، اما چه کسی باید اجاره بهای ملک را پرداخت نماید، مالک اولیه او یا مالک فعلی؟ به این سؤال بدین شکل پاسخ داده میشود که مالک اولیه فقط تا زمانی که مالک ملک مذکور است باید اجاره بها پرداخت نماید و بعد از تغییر مالکیت ملک، با توجه به سند عرصه، مالک جدید باید اجاره بهای عیان را پرداخت نماید و اجارهنامه عرصه آن ملک وقفی نیز به نام شخص جدید منتقل میشود.نحوه تشخیص املاک اوقافی
روشهای مختلفی برای تشخیص املاک اوقافی وجود دارد که به سادگی قابل بررسی هستند، به بیان دیگر، املاک اوقافی را فقط با بررسی سند آن میتوان تشخیص داد، زیرا در سند این نوع املاک، اوقافی بودن آن ذکر میشود؛ البته این تنها روش بررسی اوقافی بودن ملک نیست ولی قطعاً سادهترین روش است، ولی با این حال در ادامه به سایر روشها نیز اشاره میکنیم.- دریافت استعلام از اداره اوقاف بابت ملک مذکور
- بررسی وضعیت ملک با پرس و جو از همسایه یا صاحب ملک
- بررسی وضعیت ملک از مشاورین املاکی که وظیفه فروش این ملک را دارند