بسیاری از اصطلاحات و عبارت حقوقی برای اینکه قابل فهم باشند، نیاز به توضیحاتی پیرامون همان موضوع دارند. آیا تا به حال در مورد ماهیت حقوقی قرار بازداشت موقت مطلبی خوانده اید؟ یا در مورد آن اطلاعاتی دارید؟ در این مقاله با ما همراه باشید تا در مورد ویژگی و ماهیت قراربازداشت موقت آگاهی پیدا کنید.
منظور از قرار بازداشت موقت چیست؟
ماهیت حقوقی قَرارداد بازداشت موقت، در این علم به عنوان یک قرار قضایی تعریف می شود که از جانب دادگاه یا دادسرا صادر شده و به صورت موقت بازداشت متهم یک پرونده را به دنبال دارد. بازداشت موقت را می توان به عنوان مهمترین قرار تامین کیفری به شمار آورد که قانون از طریق دادگاه یا دادسرا برای متهم در نظر می گیرد.
شاید برای شما این سوال پیش بیاید که چگونه می توان برای فردی که جرم آن اثبات نشده است، قرار بازداشت موقت صادر کرد؟ در علم حقوقی نیز ممکن است اصل برائت در مقابل این قضیه قرار بگیرد. ماهیت حقوقی قَرار بازداشت موقت به این صورت است که متهم مجازات نمی شود، زیرا جرم او اثبات نشده است و فقط به صورت موقتی در بازداشت قرار می گیرد. قرار بازداشت موقت در واقع یک قرار استثنا است که در آیین دادرسی کیفری یکی از سخت ترین قرار های کیفری به شمار می آید. در نتیجه می توان گفت در قَرار بازداشت موقت هیچ گونه مجازاتی برای فرد تعیین نمی شود و متهم به علت اتهام وارده در بازداشت است.
در حالت کلی می توان گفت که این قرار قانونی با ماهیت اصل برائت در تضاد نیست، زیرا یک قرار کیفری است که به صورت موقت برای یک متهم اجرا می شود. در ادامه ممکن است برای شما سوال باشد که این قرار کیفری برای چه کسانی در نظر گرفته می شود؟ یا تمامی متهمین در پرونده های قضایی گوناگون مشمول این حکم می شوند؟ در ادامه این نوشتار به این موضوع خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
قراربازداشت موقت برای چه جرایم و افرادی در نظر گرفته می شود؟
پیش از اینکه با موارد صدور قرار بازداشت موقت آشنا شوید بهتر است بدانید که این قرار کیفری چگونه صادر می شود؟ طبق روال قانونی و حقوقی، بازپرس پرونده قَرار بازداشت موقت را صادر می کند و این قرار برای دادستان ارسال می شود. در ماهیت حقوقی قرار بازداشت موقت به این صورت تعریف می شود که اگر دادستان با قَرار بازداشت موقتی که بازپرس برای او ارسال کرده، موافقت کند، این قرار طبق قانون اجرایی می شود. در حالت دوم ممکن است دادستان با قرار بازداشت موقت مخالفت کند که در این صورت قرار اجرا نمی شود. اگر مجددا بازپرس پرونده، با دادستان مخالفت کند و نظر او خلاف نظر دادستان باشد، این قرار باید در دادگاه کیفری بررسی شود. بررسی این موضوع حدودا 10 روز ممکن است به طول بیانجامد که در این مدت متهم در بازداشت موقت است. در پاراگراف قبلی اشاره شد که ماهیت قَرار بازداشت موقت ممکن است با اصل برائت منافات داشته باشد که باید گفت اگر دلایل و شواهد کافی برای اثبات جرم وجود داشته باشد، این حکم صادر می شود.
مستندات قانونی
از جمله جرایمی که منجر به قرار بازداشت موقت می شود، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- جرم یا جرائمی که مجازات آن به صورت قانونی، حبس ابد است. سلب حیات نیز در این دسته قرار می گیرد که برای آن حکم قرار بازداشت موقت صادر می شود.
- اگر یک جرم تعزیری مدت حبس آن بیشتر از 5 سال باشد، بازپرس طبق شواهد می تواند حکم به قَرار بازداشت موقت نماید.
- اگر فردی علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور، کاری انجام دهد، طبق ماهیت حقوقی قَرار بازداشت موقت این حکم برای وی نیز صادر می شود.
- از دیگر مواردی که برای آن قَرار بازداشت موقت صادر می شود می توان به ایجاد مزاحمت برای بانوان یا اطفال اشاره کرد.
- در موارد خاصی سرقت، جعل، کلاهبرداری و خیانت در امانت نیز شامل صدور حکم قَرار بازداشت موقت می شوند.
این جرایم از جمله موارد مهمی هستند که بازپرس می تواند طبق شواهد و مدارکی که به دادگاه ارائه شده است، قَرار بازداشت موقت صادر نماید. تضاد تصمیم گیری میان باز پرس پرونده و دادستان منجر به انتقال پرونده به دادگاه دادرسی کیفری می شود. در نظر داشته باشید که قرارها در صورتی قابلیت اجرا شدن دارند که مستندات قانونی آن همگی مستدل باشند و البته دلایل بازداشت متهم نیز در این میان باید ذکر شود.
پیشنهاد می‌کنیم مقالات ذیل را بخوانید و در صورت داشتن سوال با شماره 09122724813 تماس حاصل نمایید.
آیا می توان صلح عمری ملک بدون سند انجام داد؟
مراحل انتقال حق سرقفلی به چه صورت است؟
ویژگی متهمین که مشمول قرار بازداشت موقت هستند، چیست؟
حداکثر مدت زمانی که برای بازداشت موقت در نظر گرفته اند دو ماه است. البته با توجه به شرایط و جرم انجام شده، این مدت می تواند بیشتر هم شود. در مورد اینکه آیا کلانتری می تواند متهم را در بازداشت موقت در بازداشتگاه نگه دارد، باید گفت این موضوع طبق ماده 46 قانون آیین دادرسی کیفری مصوب 1392، می تواند برای مدت زمان 24 ساعت امکان پذیر باشد و بیشتر از آن تخلف محسوب می شود. در حالت کلی، حداکثر مدت زمان بازداشت برای یک فرد دو سال در نظر گرفته شده است که می تواند قابل تمدید نیز باشد. بازداشت 2 سال برای جرم سلب حیات و حداکثر بازداشت یک سال برای سایر جرایم تعریف شده است.
اما ویژگی های متهم که مشمول قراربازداشت موقت است:
اگر متهمی آزاد باشد و این آزادی موجب شود شواهد و مدارک از بین بروند باید قرار بازداشت موقت برای وی صادر شود.
طبق ماهیت حقوقی قَرار بازداشت موقت، اگر احتمال آن رود که متهم فرار می کند و یا مخفی می شود، باید از آزادی او جلوگیری کرد.
اگر متهم آزاد باشد و این آزادی در نظم عمومی جامعه اختلالی ایجاد کند، باید مرجع قضایی قَرار بازداشت موقت برای او صادر کند.
اگر متهم آزاد باشد و این آزادی موجب شود جان شاکی یا شهود وی، و یا حتی خود متهم به خطر افتد، مشمول قَرار بازداشت موقت است که مرجع مربوطه باید حکم را صادر کند.
این ها از ویژگی های افراد و متهمینی است که مشمول قَرار بازداشت موقت می شوند و بازپرس و دادستان تا صدور حکم نهایی باید برای این افراد بنا بر ادله و شواهد محکم و مستند حکم صادر کنند.
در نتیجه می توان گفت این قرار کیفری با توجه به شواهد و مدارک صادر می شود که باید بین نظر بازپرس و دادستان هماهنگی وجود داشته باشد. قَرار بازداشت موقت در ماده 217 قانون آیین دادرسی کیفری مورد اشاره قرار گرفته است که به عنوان شدیدترین قرار تامین کیفری شناخته می شود.
